Kalisz – Wikipedia
Kalisz wird bereits um das Jahr 150 n. Chr. als
Calisia, ein Ort der germanischen Diduni (Wandalen) vom alexandrinischen Geografen Claudius
Ptolemäus erwähnt und ist somit eine der ersten urkundlich nachgewiesenen Städte auf dem Gebiet des heutigen Polen. Ab 1193 war Kalisz die...
Die Stadt wurde (neben weiteren im heutigen Polen liegenden Siedlungsplätzen) als
Calisia um das Jahr 150 n. Chr. vom alexandrinischen Geographen
Claudius Ptolemäus in seinem Werke „Abriss der Geographie“ erwähnt, [...]
In der Zeit von Ptolemäus lag Kalisch im Gebiet Magna Germania als Knotenpunkt an einer der wichtigsten Handelsstraßen Zentraleuropas,
Bernsteinstraße genannt, die das
Römische Imperium im Süden mit der Ostseeküste verband.
Calisia war damals wahrscheinlich von
Lugiern (griechisch: Lygiern) bewohnt, einer Kultgemeinschaft
wandalischer, also ostgermanischer Völker in Schlesien und im späteren Westpolen. Dieses altertümliche Calisia lag indessen nicht im Tal der Prosna, wie der heutige Stadtkern, sondern ein paar Kilometer weiter östlich auf dem Gebiet der heutigen
Alten Stadt. Später, in der frühen
piastischen Zeit bestand dieses Kalisch aus der herzoglichen Burg mit der Paulskirche, der Handwerkersiedlung mit der Adalbertkirche, noch einer benachbarten Siedlung mit der Gotthardkirche und einer Judenstadt, die ebenfalls in der Nähe der Burg lag.
ist etwas kritischer (wobei der letzte Absatz in der DeepL-ÜS mir etwas widersprüchlich angezeigt wird, ich werde meine Frau dazu heute Abend mal befragen):
Kalisia (
gr. Καλισία,
łac. Calisia) – miejscowość w
Europie Środkowej wzmiankowana przez
Klaudiusza Ptolemeusza w
Geografii, jedna ze 137 miejscowości umieszczonych na mapie
Germania Magna, czwarta mapa Europy (Γερμανίας Μεγάλης θέσις, Εὐρώπης πίναξ δ´), czasem identyfikowana z
Kaliszem[1]. Oprócz podobieństwa nazwy, identyfikację tę potwierdzać miała podawana przez aleksandryjskiego geografa szerokość geograficzna (52°16′), podobna do faktycznej szerokości geograficznej dzisiejszego Kalisza (51°16′27″).
Argumenty te są obecnie podważane[
przez kogo?] – szczególne znaczenie ma zidentyfikowanie ptolemeuszowego Λευκάριστος (
Leukaristos), położonego na podobnej do
Kalisii szerokości geograficznej, jako
Laugaritio/Leugaritio oznaczającą
Trenczyn na
Słowacji[2] co podważałoby lokalizację Kalisii, choć z drugiej strony istnieją wątpliwości co do prawidłowej lokalizacji samego Trenczyna u Ptolemeusza i tym samym używania jej jako odniesienia do lokalizacji Kalisii
[3]. Świadczyłoby to o tym, że dane o szerokościach geograficznych miejscowości na północ od
Dunaju mogą być u Ptolemeusza obarczone znacznym błędem[
potrzebny przypis]. Podobnie można interpretować umieszczenie przez starożytnego geografa na północ od
Kalisii miejscowości o typowo
dackiej[
potrzebny przypis] nazwie Σετίδαυα (
Setidava), która, zgodnie ze stanem wiedzy na temat zasięgu
Daków, byłaby do zaakceptowania na
Słowacji, ale nie w środkowej
Polsce.
Wobec powyższych argumentów znaczna część badaczy[
kto?] uznała, że podobieństwo nazw
Kalisia i
Kalisz jest jedynie przypadkowe i że wzmianka Ptolemeusza nie powinna być odnoszona do ziem dzisiejszej Polski (najpełniej taki pogląd wyłożył
Jerzy Kolendo w 5 tomie
Prahistorii Ziem Polskich, 1981). Nadal jednak istnieją co do tego wątpliwości[
potrzebny przypis]; nawet
Kazimierz Godłowski, który uważał, że nie było kontynuacji osadnictwa na ziemiach polskich od starożytności do wczesnego średniowiecza, zwracał uwagę[
potrzebny przypis] na dużą liczbę
stanowisk archeologicznych z
okresu wpływów rzymskich, koncentrujących się w rejonie dzisiejszego Kalisza.
Auch der polnische Artikel zu Kalisz selbst (
Kalisz – Wikipedia, wolna encyklopedia ) ist mit sich im Unreinen, aber wesentlich kritischer als die deutschen Artikel und der kalendarische Abriss:
W Piwonicach istniał zespół osad i cmentarzysk świadczących o nieprzerwanym osadnictwie, począwszy od neolitu przez epokę brązu, wczesną epokę żelaza, okres przedrzymski (kultura przeworska, wpływy celtyckie)[a][24] i okres wpływów rzymskich, aż po wczesne średniowiecze[25]. Liczne odkrycia rzymskich importów (skarb z Zagórzyna i in.) wskazują na to, że okolice Kalisza były ośrodkiem na trasie szlaku bursztynowego.
Powyższe fakty oraz podobieństwo średniowiecznej nazwy Kalisza do antycznej Kalisii, wzmiankowanej w 158 roku n.e. przez Klaudiusza Ptolemeusza, są powodem utożsamiania ich ze sobą co do lokalizacji przez niektórych historyków[26][27][28], począwszy od Jana Długosza, który nazwał Kalisz najstarszym miastem Polski (Calisia – Poloniae civitatum vetustissima)[29].
Kalisz jest jednym z najstarszych miast w Polsce[30]. Zarazem twierdzenie, że Kalisz jest „najstarszym miastem w Polsce” lub „miastem polskim o najstarszej metryce pisanej”[31] nie jest właściwe i może być odbierane jako zabieg propagandowy, ponieważ Kalisz stał się miastem dopiero w połowie XIII w., po otrzymaniu praw miejskich[potrzebny przypis]. Nie ma też dowodów na to, że osada istniała w czasie wielkiej wędrówki ludów[potrzebny przypis].
"la ciudad X fue fundada en el neolítico" 
